Friday 26 February 2010

Σταγόνες φθινοπωρινής μελαγχολίας

Για κάποιους σηματοδοτεί απλώς το τέλος των διακοπών, για άλλους αποτελεί ιδανική περίοδο για νέα ξεκινήματα. Οι μελαγχολικοί ποιητές εμπνέονται από τον ήχο της βροχής, οι ζωγράφοι προσπαθούν να μιμηθούν τις αποχρώσεις του κίτρινου και του καφέ, και οι μαθητές επιστρέφουν στα θρανία. Από την αρχαιότητα, το φθινόπωρο αντιμετωπίζεται ως σύμβολο της φθοράς και του θανάτου, που όμως είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να επέλθει η αναγέννηση της άνοιξης.

Όπως το γνωρίζουμε στη χώρα μας, το φθινόπωρο συναντάται μόνο στις εύκρατες ζώνες του πλανήτη, και- στο βόρειο ημισφαίριο- συνήθως διαρκεί από το Σεπτέμβριο μέχρι το χειμερινό ηλιοστάσιο, στις 21 Δεκεμβρίου. Μόνη εξαίρεση αποτελεί το Κέλτικο ημερολόγιο, σύμφωνα με το οποίο η εποχή της συγκομιδής ξεκινά τον Αύγουστο και τελειώνει τον Οκτώβριο. Η αλλαγή στο χρώμα των φύλλων- εικόνα που κυριαρχεί στις αποτυπώσεις του φθινοπώρου- οφείλεται στη διάσπαση της χλωροφύλλης, και είναι πιο εντυπωσιακή στα φυλλοβόλα δάση του Καναδά, των ΗΠΑ και της Ανατολικής Ασίας.

Στην αρχαία Ελλάδα, ο ερχομός του φθινοπώρου εορταζόταν με τα Ελευσίνια Μυστήρια και τα Θεσμοφόρια. Και οι δύο γιορτές, oi οποίες αργότερα υιοθετήθηκαν από τους Ρωμαίους,ήταν αφιερωμένες στη Δήμητρα και την κόρη της, την Περσεφόνη. Διαφορετικές εκδοχές του μύθου της Περσεφόνης, που για έξι μήνες επιστρέφει στο σκοτεινό βασίλειο του Πλούτωνα, περιέχονται στις πολιτισμικές παραδόσεις της Ιαπωνίας, της Σκανδιναβίας, των αρχαίων Αιγυπτίων, των Ινδιάνων της Αμερικής και πολλών ακόμα λαών του πλανήτη, αποδεικνύοντας ότι ο προάγγελος του χειμώνα επιδρά με παρόμοιο τρόπο στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση, ανεξαρτήτως χρονικής περιόδου και τόπου προέλευσης.

Κύριο συστατικό όλων των αυτών των θρύλων δεν είναι τόσο η θλίψη για το πέρας των- γεμάτων χρώμα και ζεστασιά- καλοκαιρινών ημερών, όσο η βεβαιότητα ότι το σκοτάδι και το ψύχος δε θα διαρκέσουν για πάντα. Άλλωστε, όπως μας θυμίζει ο Οδυσσέας Ελύτης στην “Ελένη”, “δεν είναι ο θάνατος που θ' αντιμετωπίσουμε, παρά μια τόση δα σταγόνα φθινοπωρινής βροχής”.

Κείμενο – φωτογραφίες: Χριστίνα Σανούδου

Thursday 25 February 2010

Γενεύη… σταθερή αξία στο χρόνο!

Η Γενεύη μοιάζει με ένα μεγάλο και δύσκολο παζλ. Όχι γιατί οι άνθρωποι είναι κλειστοί και απόμακροι, αλλά γιατί αυτός που θέλει να ανακαλύψει όλα τα χρώματα της πόλης, θα χρειαστεί πραγματικά πολύ χρόνο.

Πλησιάζοντας το αεροδρόμιο της Γενεύης, το πρώτο πράγμα που αντικρίζει κάποιος από το αεροπλάνο, είναι η λίμνη Lac Leman και το Jet d’ eau, το ψηλότερο σιντριβάνι της Ευρώπης. Η Γενεύη είναι χτισμένη στις όχθες της λίμνης και χωρίζεται στη μέση από τον ποταμό Le Rhone. Από τη μία πλευρά βρίσκεται η παλιά πόλη με τα γραφικά καφέ και εστιατόρια, ενώ από την άλλη η σύγχρονη κοσμοπολίτισσα Γενεύη. Η Γενεύη αποτελεί ένα από τα 26 καντόνια που σχηματίζουν την Ελβετία, αλλά έχει αυτονομία και δικό της σύνταγμα. Με σπουδαία οικονομική ανάπτυξη, αποτελεί πρότυπο για πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, ενώ θεωρείται και ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα εμπορίου. Η Γενεύη κατάφερε να αποφύγει τους μεγάλους πολέμους που ισοπέδωσαν πολλές ευρωπαϊκές πόλεις, κρατώντας ουδέτερη στάση, προς μεγάλο όφελος του πολιτισμού της. Παλαιότερα υπήρξε ανεξάρτητη δημοκρατία, ενώ την περίοδο από το 1798 μέχρι το 1813, ήταν προσαρτημένη στη Γαλλία. Με την Ελβετική ομοσπονδία ενώθηκε το 1815. αν και έκλεισε την πόρτα στην Ενωμένη Ευρώπη, κρατώντας την ανεξαρτησία της και το δικό της ισχυρό νόμισμα (ελβετικό φράγκο), ωστόσο στη Γενεύη βρίσκονται περίπου 200 διεθνείς οργανισμοί, με σημαντικότερο τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος βρίσκεται στο Parc de l’Ariana, στη δυτική πλευρά της πόλης. Χαρακτηριστική είναι η σύγχυση που κάποιες φορές καταλαμβάνει τους τουρίστες σχετικά με τη γλώσσα, αφού στην πόλη ακούς το ίδιο άνετα τη γαλλική, που είναι η βασική γλώσσα, αλλά και την ιταλική και φυσικά τη γερμανική.

Μια βόλτα στην πόλη

Η Γενεύη έχει κρατήσει την αρχιτεκτονική της παράδοση, με τα περισσότερα κτίρια να χρονολογούνται από το 17ο και 18ο αιώνα. Η πόλη έχει ¨κατά πλάτος¨ ανάπτυξη, αποφεύγοντας τους ουρανοξύστες, ενώ η οικιστική δομή έχει γίνει με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Παντού υπάρχουν ποδηλατόδρομοι και μεγάλα πεζοδρόμια και το γνωστό μας ¨κυκλοφοριακό¨ συναντάται μόνο σε κάποιους κεντρικούς δρόμους, δίπλα στη λίμνη. Πολλοί είναι αυτοί που έχουν βάλει το ποδήλατο και τις μοτοσυκλέτες για τα καλά στη ζωή τους, παρά το πολύ κρύο που επικρατεί. Βέβαια για τους Ελβετούς, η φιλικότητα προς την πόλη θεωρείται υποχρέωση, ενώ για τους Έλληνες τα μεγάλα πεζοδρόμια και τα οικολογικά μέσα μεταφοράς φαντάζουν πολύ μακρινά.

Διασχίζοντας την κεντρική γέφυρα Mont Blanc, που ενώνει τις δύο πλυρές της πόλης, φτάνουμε στη λεωφόρο General Guisan. Εδώ βρίσκεται η πλατεία Jardin Anglais, με το φημισμένο ρολόι από λουλούδια, το οποίο χρονολογείται από το 1955, φτιαγμένο προς τιμήν της ωρολογοποιίας της Ελβετίας. Περπατώντας κατά μήκος της λίμνης, συναντάμε τη λεωφόρο Quai Gustave Ador, με το γνωστό συντριβάνι Jet d’ eau. Με ύψος 140μ, εκτοξεύει 500 λίτρα νερό το δευτερόλεπτο και είναι ορατό από πολλά σημεία της πόλης. Σε μια προσπάθεια να μειώσουν την πίεση του νερού, για την κατασκευή νέων δεξαμενών στη λίμνη, τοποθετήθηκαν ισχυρές αντλίες, για καλύτερο έλεγχο του νερού. Έτσι δημιουργήθηκε το πανύψηλο σιντριβάνι, το οποίο έγινε τελικά σύμβολο της πόλης. Η θέα από αυτό το σημείο της λίμνης είναι πολύ όμορφη, ιδιαίτερα το βράδυ, με τα φώτα των κτιρίων να λαμπυρίζουν επάνω στο νερό. Τα βράδια η λεωφόρος Quai Gustave Ador αποτελεί σημείο συνάντησης για πολλούς νεαρούς. Με μία μπύρα στο χέρι, απολαμβάνουν τη θέα, ακούγοντας μουσική από φορητά ραδιόφωνα, πολλές φορές τραγουδώντας στίχους hip hop μουσικής

Περίπατος στην ιστορία

Το πιο χαρακτηριστικό πρόσωπο της πόλης είναι αναμφισβήτητα η παλιά συνοικία με τα λιθόστρωτα και πλακόστρωτα δρομάκια, καφέ και εστιατόρια. Σημαντικότερο κτίριο στην περιοχή είναι ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Πέτρου, που χρονολογείται από το 13ο αιώνα. Εδώ βρίσκεται το παλαιότερο σπίτι της Γενεύης, η οικεία Ταβέλ, που σήμερα λειτουργεί σα μουσείο, κτισμένη το 1334 μ.Χ., στο δρόμο Rue du Puits St Pierre, ενώ λίγα μέτρα πιο πίσω, στην οδό Grand Rue, στέκει το σπίτι του φιλοσόφου Ζαν Ζακ Ρουσσό. Ο Ζαν Ζακ Ρουσσό δεν ήταν αρεστός στις δημόσιες αρχές της πόλης και τα περισσότερα έργα του είχαν παραδοθεί στην πυρά. Σε ηλικία 16 ετών έφυγε στη Γαλλία, όπου και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Παρόλα αυτά, 56 χρόνια μετά το θάνατό του, δημιουργήθηκε ένα άγαλμα προς τιμήν του. Περπατώντας ανατολικά στην παλιά πόλη, συναντάμε την πλατεία Place du Bourg de Four με τα παλαιοπωλεία, τα καφέ και τις γκαλερί. Εδώ πιθανολογείται ότι ήταν η παλιά αγορά της πόλης κατά το μεσαίωνα. Στην οδό Rue de l’ Hotel de Ville, δίπλα στην πλατεία, βρίσκεται η αίθουσα Αλαμπάμα, όπου το 1864 υπογράφηκε η Συνθήκη της Γενεύης.

Στην ίδια αίθουσα αναγνωρίστηκε ο Διεθνής Ερυθρός Σταυρός ως ανθρωπιστική οργάνωση. Πίσω από την παλιά πόλη είναι το πάρκο Parc des Bastions, με τα αγάλματα των τεσσάρων ηγετών της μεταρρύθμισης. Ένα από αυτά είναι το άγαλμα του Ιωάννη Καλβίνου, ο οποίος με τα κηρύγματά του, κατά τη διάρκεια του 16ου αιώνα, κατάφερε να συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό πλούσιων προτεσταντών στη Γενεύη. Στο ίδιο πάρκο είναι χτισμένο και το Πανεπιστήμιο της πόλης. Κοντά στο πανεπιστήμιο περνάει η λεωφόρος Avenue Henri Dumant. Εδώ φανερώνεται ένα άλλο κομμάτι της πόλης, όχι και τόσο κοσμοπολίτικο. Κάθε Κυριακή, στο πάρκο Plaine de Plainpalais, γίνεται λαϊκή αγορά και παζάρι, για όσους δεν έχουν οικονομική άνεση να αγοράζουν προϊόντα από τα μεγάλα καταστήματα. Στην πόλη ζει ένας μεγάλος αριθμός μεταναστών, οι οποίοι φαίνεται να έχουν εγκλιματιστεί στη νέα τους ζωή. Ωστόσο, άστεγους δεν είδαμε, τουλάχιστον στα μέρη που επισκεφτήκαμε. Λίγο έξω από την παλιά πόλη, στην οδό Rue Charles Galland, συναντά κανείς το Μουσείο Τέχνης και Ιστορίας, με έργα τέχνης, πίνακες και γλυπτά από τους προϊστορικούς χρόνους, μέχρι και τον 20ο αιώνα. Τις ημέρες που ήμασταν στην πόλη, ο χώρος του μουσείου φιλοξενούσε ειδικό αφιέρωμα στον πολιτισμό της Κύπρου.

Η Γενεύη αξίζει την προσοχή του ταξιδιώτη, αφού διατηρώντας ένα πρόσωπο συντηρητικό, δε χάνει ποτέ το ενδιαφέρον της. Δύσκολα θα σου φανερώσει όλα της τα μυστικά, οπότε ο επισκέπτης χρειάζεται λίγο χρόνο παραπάνω για να νιώσει τον πραγματικό ρυθμό της πόλης. Εάν μπορούσαμε να δώσουμε ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα στους κατοίκους της Γενεύης, θα ήταν αυτό της εξόρμησης. Σε κάθε ευκαιρία και όταν έχει καλό καιρό, οι δρόμοι της πόλης γεμίζουν από περιπατητές και ποδηλάτες, ενώ οι πιο τολμηροί παίρνουν τα σκι τους και αφήνουν την πόλη για μια σύντομη εκδρομή στις κατάλευκες ελβετικές Άλπεις.
Κείμενο – φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

Monday 22 February 2010

ΟΛΥΜΠΟΣ


Κατοικία των θεών, ένα από τα ψηλότερα βουνά της Ευρώπης και Εθνικός Δρυμός από το 1938: ο Όλυμπος εξακολουθεί να ασκεί μία σχεδόν μαγική έλξη σε φυσιολάτρες και ιστοριοδίφες, από την εποχή του Ομήρου μέχρι σήμερα. Δεν προκαλεί, λοιπόν, καμία έκπληξη το γεγονός ότι η μυθική οροσειρά διεκδικεί δυναμικά μία θέση ανάμεσα στα επτά νέα θαύματα της φύσης, στο διαδικτυακό διαγωνισμό της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης New Seven Wonders Foundation. Αυτή τη στιγμή, ο Όλυμπος είναι δεύτερος στην κατηγορία “Βουνά και Ηφαίστεια”, έχοντας αφήσει πίσω άλλα μεγάλα φαβορί, όπως το Έβερεστ, ο Βεζούβιος και το Ιαπωνικό όρος Φίτζι.

Με την ψηλότερη κορυφή του, το Μύτικα, να αγγίζει τα 2.918 μ ύψος, ο Όλυμπος θεωρείται ένα σχετικά “νεαρό” βουνό, αφού η ηλικία του δεν ξεπερνά τα 200.000.000 χρόνια. Το πλήθος αρχαιολογικών καταλοίπων, που έχει εντοπιστεί στις πλαγιές και τα οροπέδια του, μαρτυρούν ότι η περιοχή κατοικούνταν από τους προϊστορικούς χρόνους, ενώ δε λείπουν και τα ευρήματα από τη μακεδονική, την ελληνιστική, τη ρωμαϊκή και τη βυζαντινή εποχή. Σύμφωνα με τη μυθολογία, τα παλάτια των θεών βρίσκονταν στο Πάνθεον- δηλαδή το Μύτικα-, και οι εννέα Μούσες κατοικούσαν στις ανατολικές παρυφές του όρους, στη σημερινή Πιερία. Οι πρώτοι άνθρωποι, που κατάφεραν να “κατακτήσουν” την απόκρημνη κορυφή του- τουλάχιστον στη νεότερη, καταγεγραμμένη ιστορία- ήταν οι Ελβετοί Frederic Boissonnas και Daniel Baud-Bovy και ο Έλληνας Χρήστος Κάκαλος, τον Αύγουστο του 1913.

Προς το παρόν, πρώτο στη λίστα με τα πιο εντυπωσιακά βουνά και ηφαίστεια του διαγωνισμού είναι το όρος Yu Shan της Κίνας, όμως τα δεδομένα δεν αποκλείεται να ανατραπούν μέχρι την ολοκλήρωση της ανοιχτής ψηφοφορίας. Συνολικά, υποψήφιες στις επτά διαφορετικές κατηγορίες είναι 261 τοποθεσίες από 222 χώρες, εκ των οποίων οι 77 πιο δημοφιλείς θα προκριθούν στον τελικό. Οι επτά νικητές, που θα επιλέξει η κριτική επιτροπή της New Seven Wonders Foundation, θα ανακοινωθούν το 2011.

Κείμενο: Χριστίνα Σανούδου
Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

ΧΟΡΟΣ

Μέσο καλλιτεχνικής έκφρασης, τρόπος επικοινωνίας, άθλημα, μέθοδος θεραπείας ή αναβίωση της παράδοσης- ο άνθρωπος ανακάλυψε τη μαγεία της κίνησης κατά τους προϊστορικούς χρόνους, και από τότε ο χορός αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτιστικής δραστηριότητας σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Από την αυστηρή πειθαρχία του μπαλέτου μέχρι τα επιθετικά ακροβατικά της βραζιλιάνικης Καποέιρα και από το βαλς μέχρι το φλαμένκο, ο χορός εξακολουθεί να συγκινεί τα πλήθη, αφού καταφέρνει να συνδυάσει με μοναδικό τρόπο την υλική διάσταση του ανθρώπου με την πνευματική, ενώνοντας ψυχή και σώμα. Από το 1982, η παγκόσμια μέρα χορού γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 29 Απριλίου.

Οι πρώτες αναπαραστάσεις χορού προέρχονται από τις τοιχογραφίες στα σπήλαια Bhimbetka, στην Ινδία και χρονολογούνται γύρω στην δέκατη π.Χ. χιλιετία. Σύμφωνα με ιστορικούς και αρχαιολόγους, οι πρώτες απόπειρες χορευτικής κίνησης πιθανότατα έγιναν είτε για να δώσουν “πνοή” στην αφήγηση μύθων, είτε για την προσέλκυση του άλλου φύλου. Παράλληλα, ο χορός χρησιμοποιήθηκε επανειλημμένως σε θρησκευτικές τελετές, επιτρέποντας σε σαμάνους, μύστες και μάγους-ιατρούς να πέσουν σε έκσταση. Σήμερα, οι ευεργετικές ιδιότητες της ρυθμικής κίνησης αξιοποιούνται από την χοροθεραπεία, η οποία συνιστάται ως εναλλακτική θεραπεία από το άγχος ή και σοβαρότερες παθήσεις, όπως ο αυτισμός.

Καθιερωμένο πλέον στη συνείδηση του δυτικού κοινού ως μία από τις πιο εκλεπτυσμένες μορφές χορού, το μπαλέτο αναπτύχθηκε στην Ιταλία και αργότερα τη Γαλλία για την ψυχαγωγία βασιλέων και ευγενών. Η πρώτη Ακαδημία μπαλέτου ιδρύθηκε στο Παρίσι το 1661, και ακολούθησε η δημιουργία της πρώτης επίσημης σχολής, η οποία αρχικά δεχόταν μόνο άνδρες. Μετά από 300 χρόνια στιλιζαρισμένων κινήσεων, ο 20ος αιώνας έφερε την επανάσταση στις σκηνές της Ευρώπης και της Αμερικής, καθώς χορευτές και χορογράφοι άρχισαν να πειραματίζονται με την ελεύθερη κίνηση, που χαρακτηρίζει το σύγχρονο χορό.


Κείμενο: Χριστίνα Σανούδου
Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Γεννημένος με την έμφυτη ανάγκη να κοιτάζει ψηλά, ο άνθρωπος από καταβολής κόσμου έδειξε ενδιαφέρον για τον ουρανό, και δημιούργησε μύθους για να ερμηνεύσει την προέλευση και τη φύση των ουράνιων σωμάτων. Μία από τις παλαιότερες επιστήμες, η αστρονομία αναπτύχθηκε από πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, όπως οι Βαβυλώνιοι, οι Αιγύπτιοι, οι Μεσοποτάμιοι, οι Κινέζοι και οι Έλληνες.

Αν και δεν είχαν στη διάθεση τους τα σύγχρονα εργαλεία για την παρατήρηση του διαστήματος, οι αρχαίοι αστρονόμοι κατόρθωναν σε αρκετές περιπτώσεις να διεξάγουν εκπληκτικά ακριβή συμπεράσματα σχετικά με τις θέσεις και τις κινήσεις των πλανητών. Από τον 6ο π.Χ. αιώνα, ο Πυθαγόρας πίστευε στη σφαιρικότητα της γης, ενώ τρεις αιώνες αργότερα ο Αρίσταρχος ο Σάμιος διατύπωνε τη θεωρία του περί ηλιοκεντρικού συστήματος. Στον Κινέζο Καν Τε αποδίδεται ο πρώτος κατάλογος αστέρων στην ιστορία, καθώς και οι πρώτες λεπτομερείς παρατηρήσεις για τον πλανήτη Δία.

Αρχαία εργαλεία και κατάλοιπα κτισμάτων, που πιθανότατα χρησιμοποιούνταν για την παρατήρηση του διαστήματος, έχουν βρεθεί σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, από την Κολομβία μέχρι το Τιμπουκτού.Ωστόσο, η αλματώδης εξέλιξη της αστρονομίας έγινε εφικτή μόνο χάρη στις πιο πρόσφατες τεχνολογικές ανακαλύψεις. Τον 20 αιώνα, ένα αρχέγονο όνειρο έγινε πραγματικότητα με την πρώτη διαστημική πτήση και την άφιξη του ανθρώπου στη Σελήνη.


Κείμενο: Χριστίνα Σανούδου
Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

Sunday 21 February 2010

ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ (2495m)

 

Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

ΟΛΥΜΠΟΣ (2917m)


Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

ΒΑΡΔΟΥΣΙΑ (2495m)






Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

ΣΜΟΛΙΚΑΣ (2637m)


Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας