Friday 24 December 2010

Το μυστικό κόστος της χριστουγεννιάτικης ευδαιμονίας


Είναι μία εποχή αγάπης, γενναιοδωρίας και μεγαλοπρεπών φωταψιών. Μήπως, όμως το κόστος της χριστουγεννιάτικης ευδαιμονίας το πληρώνει το περιβάλλον; Δυστυχώς δεν γνωρίζουμε με ακρίβεια κατά πόσο ο εορτασμός των Χριστουγέννων στην Ελλάδα επιβαρύνει τη φύση και το κλίμα- μπορούμε όμως να αντιληφθούμε το μέγεθος της “απειλής” εξετάζοντας μελέτες, που πραγματοποιήθηκαν σε άλλες χώρες και αποκαλύπτουν την άλλη όψη των εποχιακών υπερβολών.

Μόνο στη Μεγάλη Βρετανία, περίπου έξι εκατομμύρια έλατα καίγονται ή οδηγούνται στις χωματερές μετά το τέλος των γιορτών, μαζί με περισσότερες από ένα δισεκατομμύρια κάρτες- οι οποίες θα αρκούσαν για να καλύψουν ολόκληρο τον κόσμο πέντε φορές. Στα σκουπίδια καταλήγουν, επίσης, 125 χιλιάδες τόνοι πλαστικών συσκευασιών, σχεδόν 83 χιλιόμετρα χαρτί περιτυλίγματος και περίπου το 40% των εδεσμάτων που προορίζονται για τα εορταστικά ρεβεγιόν.Και επειδή ο καταναλωτισμός δε γνωρίζει ηλικία, τέσσερα στα δέκα παιχνίδια, που θα φέρει ο Άγιος Βασίλης στους νεαρούς Βρετανούς, δεν αναμένονται να “επιβιώσουν” ούτε καν μέχρι το Πάσχα.

Μακράν το πιο αντιοικολογικό έθιμο είναι ο στολισμός με λαμπάκια: αν σε κάθε βρετανική οικογένεια αναλογεί ένα τυπικό σετ λαμπιόνια, η συνολική κατανάλωση ρεύματος σε όλη τη χώρα ανέρχεται σε 3,5 δισεκατομμύρια κιλοβάτ επιπλέον ηλεκτρικής ενέργειας και έχει ως συνέπεια την εκπομπή 1,6 πρόσθετων τόνων διοξειδίου του άνθρακα σε μία μόλις ώρα.

Αλλά εκτός από τις προφανείς επιπτώσεις, η εορταστική περίοδος συνδιάζεται και με άλλες αντι-οικολογικές συνήθειες. Παραδείγματος χάρη, πολλοί αντιμετωπίζουν τις διακοπές από τη δουλειά ή το σχολείο ως μια ευκαιρία για να δουν...περισσότερη τηλεόραση. Υπολογίζεται ότι οι εκπομπές CO2, που οφείλονται στην αυξημένη τηλεθέαση κατά τη διάρκεια των γιορτών, ισοδυναμούν με περίπου 100 υπερατλαντικές πτήσεις. Φυσικά, την ίδια εποχή αυξάνεται και ο αριθμός των- υπερατλαντικών ή μη- πτήσεων, όπως επίσης και των ταξιδιών με αυτοκίνητο.

"Το μυστικό κόστος των Χριστουγέννων” είναι ο τίτλος εκτενούς έκθεσης του Australian Conservation Foundation. Για τις ανάγκες της έρευνας, οι ειδικοί μελέτησαν τις Χριστουγεννιάτικες συνήθειες των Αυστραλών πολιτών και υπολόγισαν όχι μόνο τον αντίκτυπο τους σε επίπεδο ρύπανσης, αλλά και το μέγεθος της κατασπατάλησης ενέργειας και φυσικών πόρων που προκαλούν.


Κάθε δολάριο που ξόδεψαν οι κάτοικοι της Αυστραλίας για την αγορά ρούχων τα Χριστούγεννα του 2004 ισοδυναμούσε με τη χρήση 20 λίτρων νερού και 3,4 τ.μ. καλλιεργήσιμης γης για την παραγωγή των εν λόγω ενδυμάτων. Το νερό, που απαιτήθηκε για την παρασκευή των εορταστικών αλκοολούχων ποτών αρκούσε για να γεμίσει γύρω στις 42.000 πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων, ενώ οι ηλεκτρικές συσκευές που αγοράστηκαν ως δώρα είχαν παραγάγει 780.000 τόνους αερίων θερμοκηπίου πριν καν βγουν από τις συσκευασίες τους.

Όσον αφορά τα βιβλία και περιοδικά, στα οποία οι Αυστραλοί καταναλωτές επένδυσαν 612 εκ δολάρια, εκτιμάται ότι επιβάρυναν την ατμόσφαιρα με 430.000 τόνους ρυπογόνων αερίων- όσο, δηλαδή, εκλύουν 85.000 αυτοκίνητα σε ένα χρόνο. Ακόμα και ένα φαινομενικά αθώο κουτί σοκολατάκια προϋποθέτει την κατανάλωση είκοσι κιλών πρώτων υλών και 940 λίτρων νερού.
Στις παραπάνω ρυπογόνες δραστηριότητες έρχονται να προστεθούν η ενέργεια που καταναλώνεται για το χρονοβόρο ψήσιμο της γαλοπούλας, οι μετακινήσεις από και προς οικογενειακές συγκεντρώσεις και πολλές ακόμα φαινομενικά ασήμαντες αλλαγές στις καθημερινές μας συνήθειες, που απειλούν το ήδη επιβαρημένο περιβάλλον του πλανήτη.

Η λύση, βέβαια, δεν έγκειται στην κατάργηση των Χριστουγέννων, αλλά στην πιο συνετή συμπεριφορά όλων μας. Με λίγη εφευρετικότητα και μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση μπορούμε όλοι να απολαύσουμε της γιορτές , εκφράζοντας το ενδιαφέρον μας όχι μόνο για τους αγαπημένους μας ανθρώπους, αλλά και για ολόκληρο τον πλανήτη.

Πρασινα Χριστούγεννα με LEDs
 

Αυτά τα χριστούγεννα, μπορούμε να μειώσουμε τη συμβολή μας στην επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, αντικαθιστώντας τα παραδοσιακά λαμπάκια με LEDs.
Χάρη στο μικρό τους μέγεθος, την αντοχή τους και την χαμηλή ενεργειακή τους κατανάλωση, τα LEDs- ή αλλιώς light-emitting diodes- θεωρούνται το μέλλον στις τεχνολογίες φωτισμού. Παράγονται σε διάφορα σχήματα και χρώματα, μπορούν να ενσωματωθούν σε τοίχους και ταβάνια, δεν αναπτύσσουν μεγάλες θερμοκρασίες και καταναλώνουν 80% με 90% λιγότερο ρεύμα από τις λάμπες πυρακτώσεως.

Ο μόνος λόγος που, σύμφωνα με τους ειδικούς, τα σπίτια μας δεν φωτίζονται ακόμα αποκλειστικά με LEDs είναι οι σχετικά υψηλές τιμές τους. Ωστόσο, μέσα στην επόμενη πενταετία το κόστος τους αναμένεται να μειωθεί αρκετά για να ξεκινήσει η μαζική παραγωγή τους. Όσον αφορά τα Χριστουγεννιάτικα λαμπάκια, μπορεί να στοιχίζουν πιο ακριβά από τα συμβατικά, αλλά έχουν πολύ μεγαλύτερη διάρκεια ζωής και αντέχουν περισσότερο στις “καταπονήσεις”. Πιο συγκεκριμένα, τα πρωτοποριακά λαμπάκια διαρκούν από πέντε ως 20 χρόνια, και στο μεσοδιάστημα δεν απαιτείται αλλαγή μεμονωμένων λαμπτήρων.

Tα Χριστούγεννα του 2007, το Limerick της Ιρλανδίας είχε το δικό της οικολογικό δέντρο. Το “έλατο”, που κοσμούσε τον κεντρικό δρόμο της πόλης καθ' όλη τη διάρκεια των εορτών, ήταν κατασκευασμένο από υπολλείμματα μετάλλου. Τα βράδυα φωτιζόταν αποκλειστικά με LEDs, τα οποία τροφοδοτούνταν από αιολική ένέργεια, αποδυκνύοντας ότι ο εορτασμός των Χριστουγένων δεν είναι απαραίτητα και ρυπογόνος. Για ακόμα πιο “πράσινα” Χριστούγεννα, η ιδανική λύση είναι τα ηλιακά λαμπάκια, τα οποία έχουν το επιπλέον πλεονέκτημα ότι δε χρειάζεται να μπουν στην πρίζα.

Κείμενο: Χριστίνα Σανούδου

Tuesday 21 December 2010

ΔΙΡΦΥ (1743m)














 Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας

Tuesday 14 December 2010

Όταν οι συμβάσεις απειλούν τον πολιτισμό...

Η ενασχόληση με τον πολιτισμό ίσως μοιάζει πολυτέλεια σε μια εποχή ένδειας και αγωνίας για το μέλλον. Ωστόσο, η πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας παραμένει ένας από τους σημαντικότερους πόλους προσέλκυσης επισκεπτών από το εξωτερικό, ενώ συνιστά και μιας μορφής υπενθύμιση ότι αργά ή γρήγορα θα ξανάρθουν καλύτερες μέρες.

Εδώ και χρόνια, τα σημαντικά κενά και τα ανεπίλυτα προβλήματα στο υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού εξακολουθούν να θέτουν σε κίνδυνο τις αρχαιότητες και να δυσχεραινόμουν την παροχή υπηρεσιών προς τον πολίτη, είτε πρόκειται για ανασκαφές και απαλλοτριώσεις οικοπέδων, είτε για τη σωστή λειτουργία μουσείων και αρχαιολογικών χώρων. Την ίδια ώρα, οι συμβασιούχοι του ΥΠ.ΠΟ.Τ., οι οποίοι παραδοσιακά αποτελούν και το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού του υπουργείου, εξακολουθούν να διεκδικούν την άρση του περιορισμού του 24μήνου- γνωστού και ως “νόμος Παυλόπουλου”.

Εξαιτίας της αμφιλεγόμενης νομοθετικής ρύθμισης, εργαζόμενοι με εμπειρία, τεχνογνωσία και αγάπη για το αντικείμενο τους, χάνουν τη δυνατότητα να εργαστούν ξανά στο υπουργείο μόνο και μόνο επειδή έχουν συμπληρώσει 24 μήνες απασχόλησης. Πολλοί από αυτούς αδυνατούν να εργαστούν αλλού, αφού ορισμένες ειδικότητες- όπως των αρχαιολόγων και των εξειδικευμένων εργατοτεχνιτών-, έχουν ελάχιστη ή μηδαμινή απορρόφηση στον ιδιωτικό τομέα. Μολονότι έχει εδώ και αρκετό καιρό αναγνωριστεί από την πολιτική ηγεσία, το ζήτημα δεν έχει ακόμα επιλυθεί, ενώ η σχετική τροπολογία, η οποία είχε αρχικά ενταχθεί στο πρόσφατο πολυνομοσχέδιο του ΥΠ.ΠΟ.Τ., τελικά αφαιρέθηκε πριν την ψήφιση του τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Πινγκ πονγκ ευθυνών

“Με παρέμβαση του ίδιου του υπουργού εσωτερικών, κ. Ραγκούση, αποσύρθηκε το άρθρο και δεσμεύτηκε ο ίδιος ο Ραγκούσης να το επιλύσει” υπογραμμίζει ο Πανγιώτης Κουτής, πρόεδρος του Συλλόγου Εκτάκτων Αρχαιολόγων. “Εμείς είμαστε σε επαφή και ουσιαστικά δεν έχει γίνει τίποτα, διότι ο Ραγκούσης είναι πολυάσχολος, οπότε έχει μείνει πίσω το θέμα”, προσθέτει.

Ιδιαίτερα αποκαλυπτικές ήταν οι απαντήσεις των υπουργείων Πολιτισμού και Εσωτερικών στις επίκαιρες ερωτήσεις, που κατέθεσε στη Βουλή το Νοέμβριο ο Βουλευτής Λακωνίας, Γρηγόρης Αποστολάκος. “Το καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, όπως μας έχει ενημερώσει, μελετά συνολικά το ζήτημα των περιορισμών που τίθενται για τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου και τα προβλήματα που αυτοί δημιουργούν, και προτίθεται να προβεί σε μία συνολική αντιμετώπισή του” σημείωσε ο υφυπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού, Γιώργος Νικητιάδης.

Λίγες μέρες νωρίτερα, ο υφυπουργός Εσωτερικών, Γιώργος Ντόλιος, είχε αναφέρει ότι “η πρωτοβουλία νομοθετικής ρύθμισης για εξαίρεση εξειδικευμένων ειδικοτήτων εργαζομένων του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού από τους ανωτέρω περιορισμούς (24 μήνες) ανήκει στον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού”. Κατόπιν τούτου, ο κ. Αποστολάκος υποστήριξε ότι “ο ένας Υπουργός ρίχνει το μπαλάκι στον άλλον και κανείς δεν δίνει λύση”. Απ' την πλευρά τους, οι εκπρόσωποι των συμβασιούχων κάνουν λόγο για “πινγκ πονγκ ευθυνών”.

Υπολειτουργούν εφορείες και αρχαιολογικοί χώροι

Στο μεταξύ, πολλές υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Τ. εξακολουθούν να λειτουργούν μόνο χάρη στους συμβασιούχους ή υπαλλήλους, των οποίων οι συμβάσεις έχουν λήξει αλλά εξακολουθούν να εργάζονται με προσωρινές δικαστικές αποφάσεις. Καθώς όλο και περισσότερες συμβάσεις λήγουν, το πρόβλημα υποστελέχωσης Εφορειών Αρχαιοτήτων, μουσείων κ.τ.λ εντείνεται.

Για παράδειγμα, στην ΛΓ' ΕΠΚΑ το οργανόγραμμα προβλέπει “14 μόνιμους αρχαιολόγους και υπάρχουν μόνο δύο. Στην 18η ΕΒΑ υπάρχει μόνο η προϊσταμένη, η οποία τελεί υπό παραίτηση, και δύο συμβασιούχοι, οι συμβάσεις των οποίων λήγουν στις 31 Δεκεμβρίου” υπογραμμίζει ο Άρης Βάσιος, πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων Αρχαιολογίας Άρτας-Πρέβεζας. “Στην ΒΔ Ελλάδα απομακρύνθηκαν τον τελευταίο χρόνο τουλάχιστον 500 άνθρωποι. Μιλάμε για επιστημονικό προσωπικό και εργατοτεχνίτες”, συνεχίζει, διευκρινίζοντας ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων της Πρέβεζας δεν διαθέτει πια ούτε λογιστή.

Εξίσου μεγάλες είναι οι ελλείψεις στον κλάδο των συντηρητών αρχαιοτήτων. “Το τακτικό προσωπικό της κατηγορίας συντηρητών αρχαιοτήτων και έργων τέχνης που απασχολείται μέχρι σήμερα είναι ελάχιστο. Συγκεκριμένα, έχουν 79 θέσεις τακτικού προσωπικού έναντι των 600 θέσεων που προβλέπει ο Οργανισμός του ΥΠ.ΠΟ.” αναφέρεται σε ανακοίνωση του Συλλόγου Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης. Η πρόεδρος του Σωματείου, Ειρήνη Καρπάθιου, επισημαίνει ότι μόλις το 20% των συντηρητών του υπουργείου είναι μόνιμο προσωπικό. Και η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί όταν αρχίσουν τα έργα του ΈΣΠΑ “τα οποία μάλλον λόγω έλλειψης ρευστού δεν ξεκινούν εύκολα”, προσθέτει.

Παρόμοια προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι φύλακες αρχαιοτήτων. “Γύρω στα 150 άτομα δουλεύουν ακόμα και 200 έχουν απολυθεί. Οι τελευταίοι που δουλεύουν είναι απλήρωτοι από τον Οκτώβριο του 2008” διευκρινίζει η Λένα Πάνου, πρόεδρος Συλλόγου των Ειδικευμένων Φυλάκων Μουσείων και Αρχαιολογικών χώρων. Άλλοι 300 απολύθηκαν στις 31 Οκτωβρίου- πρόκειται για τους εργαζόμενους της τροπολογίας Σαμαρά, που παραιτήθηκαν από παλαιότερες θετικές δικαστικές αποφάσεις προκειμένου να ανανεώσουν τις συμβάσεις τους για δύο χρόνια και να εισπράξουν τα δεδουλευμένα οκτώ μηνών. Και αυτό όταν οι κενές θέσεις φυλακτικού προσωπικού φύλαξης ξεπερνούν τις 2000, σύμφωνα με την κ. Πάνου. Σημειωτέον ότι ο νόμος για την εξόφληση των οφειλών προς τους απλήρωτους συμβασιούχους έχει ψηφιστεί από το Σεπτέμβριο, όμως η αποπληρωμή δεν έχει ακόμα ολοκληρωθεί.

Θεωρητικά, οι εργαζόμενοι έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν μόνιμες θέσεις μέσω ΑΣΕΠ ή άλλων διαδικασιών, όμως τα μέτρα για τη μείωση δαπανών στο δημόσιο καθιστούν αυτό το σενάριο μάλλον απίθανο. “Σχετικό αίτημα του ΥΠ.ΠΟ.Τ. για την έγκριση πρόσληψης προσωπικού διαφόρων ειδικοτήτων για την κάλυψη κενών οργανικών θέσεων στις Εφορείες Αρχαιοτήτων...δεν θα ικανοποιηθεί λόγω μη πρόβλεψης πιστώσεων στον προϋπολογισμό του ΥΠ.ΠΟ.Τ.” αναφέρεται χαρακτηριστικά στην απάντηση του υπουργείου Εσωτερικών προς τον κ. Αποστολάκο. Με αυτά τα δεδομένα, οι συμβασιούχοι του ΥΠ.ΠΟ.Τ σχεδιάζουν νέες κινητοποιήσεις για το άμεσο μέλλον, ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή τα αιτήματα τους θα εισακουστούν.

Απαντήσεις ζητούν και οι συμβασιούχοι της ΕΡΤ


 Σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν και οι 1047 συμβασιούχοι της ΕΡΤ, οι συμβάσεις των οποίων έληξαν τον περασμένο Ιούλιο. Δεδομένου ότι δούλευαν με δελτία παροχής υπηρεσιών, οι δημοσιογράφοι, τεχνικοί και διοικητικοί δεν δικαιούνται ούτε επίδομα ανεργίας. “Ζητούμε μια ξεκάθαρη απάντηση από την Διοίκηση της ΕΡΤ. Πότε θα επιστρέψουμε στις δουλειές μας;” σημειώνουν σε ανακοίνωση τους. Απλήρωτοι παραμένουν εδώ και ένα χρόνο και οι εργαζόμενοι στο περσινού Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, οι οποίοι την περασμένη εβδομάδα συμμετείχαν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από την τελετή έναρξης του φετινού Φεστιβάλ.





Κείμενο: Χριστίνα Σανούδου

ΠΑΡΝΗΘΑ, ΧΙΟΝΙ














Φωτογραφίες: Πάνος Μπαμπαλούκας